جوجه کشی وابسته : بلدرچین ، کبک و قرقاول ، اردک ، غاز ، نیمچه مرغ بومی و مرغ مادر بومی ، پرندگان زینتی
شرایط تجهیز و نوسازی و افزایش ظرفیت واحدهای تخمگذار
برنامه ریزی و مدیریت تولید طیور و ماکیان
واحدهای غیرمجاز
نظارت بر اجرای دستورالعمل ها و ضوابط فنی
انتقال و جابجایی واحدهای طیور
فعالیت بر اساس پروانه
توسعه صادرات محصولات
مدیریت جوجه ریزی گله های مولد
اجداد گوشتی
مرغ مادر گوشتی
نیمچه گوشتی
کاهش سن و وزن کشتار مرغ گوشتی
تولید یکپارچه گوشت مرغ
سامانه صنعت طیور
پرورش در قفس
مرغ تخمگذار
بخش مرغ بومی و سایر ماکیان
بخش مادر بومی
بخش زنبورعسل
صدور پروانه زنبورداری
پرورش ملکه تجارتی
ایستگاه تلقیح مصنوعی
شرایط خاص
به استناد بند الف تبصره 2 ماده 5 قانون جامع نظام دامپروری و به منظور وحدت رویه در زمینه اجرایی واحدهای مختلف پرورش طیور ، سایر ماکیان و زنبور عسل و در راستای واگذاری امور اجرایی به استان ها ، سیاست های اجرایی برنامه ریزی تولید در سال 1396 به شرح ذیل اعلام می گردد :
تعریف واژه ها : کلیه واژه های استفاده شده ، بر اساس تعاریف بکاررفته در دستورالعمل اجرایی ماده 5 قانون جامع نظام دامپروری کشور تنظیم گردیده است و علاوه بر آن واژه های زیر جهت تبیین مطالب ذکرشده ، تعریف می گردند :
زنجیره تولید طیور صنعتی : مجموعه ای از فعالیت های مرتبط با طیور صنعتی از مرحله تولید تا بازاررسانی شامل حلقه های تولید که به صورت تجمعی و یا انفرادی در مکان های مختلف فعالیت دارند .
حلقه های تولید : شامل واحد مرغ اجداد ، مرغ مادر ، واحد گوشتی ، کارخانه خوراک طیور ، کارخانه جوجه کشی و کشتارگاه می باشد .
مناطق پرتراکم : به مناطقی از استان های کشور که تراکم واحدهای تولیدی طیور در آن ها بیش از میانگین کشور است ، اطلاق می گردد .
مناطق مستعد : به مناطقی که دارای اولویت در بین استان ها در فعالیت های پرورش طیور و زنبور عسل هستند گفته می شود .
مناطق فاقد اولویت : به مناطق غیر از مناطق مستعد گفته می شود .
واحدهای اتوماتیک مرغ گوشتی ، مادر گوشتی ، بوقلمون گوشتی و بوقلمون مولد :
الف) ساختمان و تأسیسات : سالن های پرورش (سقف، دیوار و کف) می بایست کاملاً ایزوله بوده ( بر اساس استانداردهای سازمان بهینه سازی مصرف انرژی) دارای سیستم اتوماتیک ذخیره و انتقال دان باشند و همچنین فاصله سالن ها از یکدیگر و با سایر تأسیسات بر اساس آخرین ضوابط و مقررات ابلاغی وزارت جهادکشاورزی باشد
ب) تجهیزات : واحدهای پرورشی باید دارای سیستم دانخوری و آبخوری اتوماتیک و سیستم اتوماسیون تهویه (حداقل و حداکثر تهویه) بوده و سیستم گرمایشی نیز دارای استاندارد سازمان بهینه سازی مصرف انرژی باشد .
مرغ رنگی : مرغ رنگی به آن دسته از طیور صنعتی دو منظوره (گوشتی و تخمگذار) غیربومی وارداتی اطلاق می گردد .
تغییرکاربری : تغییر شاخص ، تغییر نوع فعالیت و تغییر وضعیت پرورش واحدهای دام و طیور به یکدیگر اطلاق می گردد .
سیاستهای توسعه :
1- توسعه کمی :
1-1- با عنایت به تکمیل بودن ظرفیت های موجود کشور در مزارع مرغ گوشتی ، پولت تخمگذار، مرغ تخمگذار، مرغ مادر تخمگذار ، احداث واحدهای جدید از اولویت های وزارت جهادکشاورزی نبوده و تا اطلاع ثانوی صدور هرگونه مجوز (موافقت اصولی، پروانه تأسیس، مجوز توسعه) و تمدید مجوز (موافقت اصولی) برای فعالیت های مذکور مجاز نمی باشد .
1-2- در راستای ساماندهی مجوزها و پروانه واحدهای طیور و ماکیان موجود، تمدید پروانه تأسیس و مجوز موافقت اصولی مجاز نمی باشد .
تبصره 1 : چنانچه تاریخ اعتبار پروانه تأسیس و یا مجوز توسعه منقضی شده باشد ، بشرط آنکه پیشرفت فیزیکی تا پایان مدت اعتبار پروانه تأسیس و مجوز توسعه بیشتر از 20% بوده است ، پروانه مذکور قابل تمدید می باشد .
تبصره 2 : صدور پروانه تأسیس فقط برای آن دسته از متقاضیان که قبل از ابلاغ سیاست های اجرایی سال 1393 به شماره 2588/93/900 تاریخ 26/5/93 نسبت به اخذ استعلامات از مراجع ذیربط اقدام نموده اند و مدارک مثبته با قوانین جاری وزارت جهادکشاورزی مغایرت نداشته باشد بنا به تشخیص و تأیید ستاد هماهنگی صدور مجوزهای استان و با رعایت کلیه ضوابط و مقررات جاری بلامانع می باشد .
1-3- پرورش مرغ اجداد گوشتی : صدور مجوز احداث برای چنین واحدهایی ضمن الزام به ارائه نمایندگی نژاد مرغ اجداد معتبر و موجود در دنیا و مورد تأیید دفتر امور طیور و زنبورعسل توسط متقاضی و رعایت کامل قانون نظام جامع دامپروری کشور و مقررات موجود و رعایت سقف حداکثر بیست و دو هزار قطعه خط D در هر سن و حداقل پانزده هزار قطعه خط D منوط به موافقت دفتر امور طیور و زنبورعسل می باشد
1-4- کارخانه جوجه کشی : با عنایت به تکمیل بودن ظرفیت های موجود کشور ، ایجاد واحدهای جدید از اولویت های وزارت جهادکشاورزی نبوده و صرفاً در راستای افزایش بهره وری مجوز ایجاد کارخانه جوجه کشی گوشتی برای مزارع مرغ مادر گوشتی که حداقل دارای سه سن می باشند متناسب با نیاز و با رعایت حداقل ظرفیت مندرج در جدول پیوست ، با نظر دفتر امور طیور و تأیید معاونت امور تولیدات دامی امکان پذیر می باشد .
1-5- پرورش مرغ مادر گوشتی : با عنایت به تکمیل بودن ظرفیت های موجود کشور ، ایجاد واحدهای جدید از اولویت های وزارت جهادکشاورزی نبوده و صرفاً در راستای سیاست تولید یکپارچه صدور مجوز مرغ مادر گوشتی برای شرکت های زنجیره که دارای مجوز فعالیت زنجیره می باشند ، متناسب با توان تولید گوشت مرغ به منظور تأمین جوجه یکروزه مورد نیاز داخل زنجیره و کاهش هزینه های تولید و افزایش بهره وری با رعایت حداقل و حداکثر ظرفیت مندرج در جداول پیوست و اخذ نظر دفتر امور طیور و تأیید معاونت امور تولیدات دامی وزارت متبوع امکان پذیر می باشد .
1-6- پرورش شترمرغ : صدور پروانه برای تأسیس و بهره برداری واحدهای پرورش شترمرغ مولد و شترمرغ گوشتی با توجه به شرایط اقلیمی و تراکم واحدهای پرورش طیور و رعایت آمایش واحدهای پرورش طیور ، به جز جزایر جنوب کشور و استان های گیلان ، مازندران و گلستان (بجز نواحی شمالی و مناطق بیابانی و نیمه خشک آق قلا ، کلاله ، علی آبادکتول، گنبد، مراوه تپه و گمیشان) با رعایت حداقل و حداکثر ظرفیت بلامانع است .
تبصره 1: ظرفیتهای بیش از سقف ظرفیت اعلام شده در جدول پیوست با بررسی و تائید دفتر طیور امکان پذیر می باشد .
تبصره 2 : احداث واحد پرورش شترمرغ مولد در مناطق سردسیر توصیه نمی گردد .
تبصره 3 : مجوزی تحت عنوان مجتمع شترمرغ صادر نمی گردد .
1-7- واحدهای پرورش بوقلمون گوشتی : با عنایت به ظرفیت های موجود کشور ، ایجاد واحدهای جدید از اولویت های وزارت جهادکشاورزی نبوده و صرفاً در راستای آمایش واحدهای مرغداری از محل ابطال پروانه های تأسیس و بهره برداری معتبر موجود طیور و سایر ماکیان ، پس از تصویب در کمیسیون استان و با نظر و تائید معاونت امور تولیدات دامی وزارت متبوع منوط به شرایط ذیل امکان پذیر می باشد :
* صدور مجوز برای ایجاد واحدهای بوقلمون گوشتی، تا حداکثر 25% ظرفیت پروانه های ابطالی امکان پذیر می باشد .
* صدور مجوز صرفاً برای فارغ التحصیلان رشته های مرتبط و افرادی که بیش از 2 سال سابقه ی پرورش بوقلمون دارند ، امکان پذیر است .
* رعایت حداقل و حداکثر ظرفیت مندرج در جدول پیوست
* تعهد رسمی مبنی بر عدم درخواست زمین و تسهیلات از متقاضی
* اخذ تعهدی مبنی بر پذیرش مسئولیت بازاریابی و تبعات حاصل از نوسانات قیمت محصول
تبصره 1: افزایش ظرفیت واحدهای پرورش بوقلمون گوشتی دارای پروانه بهره برداری تا ظرفیت 5000 قطعه با انجام تجهیز و نوسازی (براساس تعریف واحد اتوماتیک ذکر شده در این دستورالعمل) و تائید معاونت بهبود تولیدات دامی استان بلامانع است .
تبصره 2: صدور مجوز با ظرفیت بیش از 5000 قطعه با تائید دفتر طیور صورت می پذیرد .
1-8- واحدهای پرورش بوقلمون مولد: صدور مجوز تأسیس و توسعه پرورش بوقلمون مولد در قالب زنجیره ی تولید امکان پذیر است .
تبصره : محاسبه ظرفیت پرورش در واحدهای پرورش بوقلمون مولد به ازای هر مترمربع فضای مفید سالن بر اساس بخشنامه شماره 4201/94/900 مورخ 6/8/94 صورت گرفته و راهروهای دسترسی در سالن تولید جزو فضاهای پرورشی محسوب نمی گردند .
1-9- جوجه کشی بوقلمون :
– جوجه کشی مستقل : صدور پروانه برای تأسیس و بهره برداری از چنین واحدهایی با رعایت کامل قانون نظام جامع دامپروری کشور و مقررات موجود و رعایت حداقل 60 هزار عدد تخم بوقلمون در هر دوره با تأیید دفتر امور طیور و زنبورعسل صورت می پذیرد .
– جوجه کشی وابسته : صدور پروانه برای تأسیس و بهره برداری از چنین واحدهایی با رعایت کامل قانون نظام جامع دامپروری کشور و مقررات موجود و رعایت سقف متناسب باظرفیت واحد مادر مربوطه در هر دوره و با تأیید دفتر امور طیور و زنبورعسل صورت می پذیرد .
– بلدرچین ، کبک، قرقاول : صدور پروانه برای تأسیس و بهره برداری از چنین واحدهایی در قالب زنجیره و با رعایت کامل قانون نظام جامع دامپروری کشور و مقررات موجود و رعایت حداکثر ظرفیت (ذکرشده در جدول پیوست) مجاز می باشد . ظرفیت بیش از سقف مجاز منوط به تأیید دفتر امور طیور و زنبورعسل می باشد .
تبصره1: برای پرورش کبک رعایت بخشنامه شماره 334/94/900 مورخ 21/6/94 الزامی می باشد .
تبصره 2: احداث کشتارگاه در مجتمع های پرورش کبک ، بلدرچین ، قرقاول ضروری نیست و متقاضیان می توانند از کشتارگاههای صنعتی کبک ، بلدرچین ، قرقاول مستقل و یا از کشتارگاههای صنعتی طیور دارای امکانات و تجهیزات کشتار پرندگان فوق استفاده نمایند . ضمناً این امر نافی پذیرش درخواست متقاضیان احداث کشتارگاه در داخل مجتمع نمی باشد .
1-11- اردک و غاز : صدور پروانه برای تأسیس و بهره برداری از واحدهای پرورش اردک و غاز (گوشتی و مولد) با رعایت کامل قانون نظام جامع دامپروری کشور و مقررات موجود و رعایت حداقل و حداکثر ظرفیت با بررسی و تأیید دفتر طیور مجاز می باشد .
1-12- نیمچه مرغ بومی و مرغ مادر بومی (تکثیری) : با عنایت به اینکه توسعه در این بخش از طریق تغییر وضعیت پرورش از سایر فعالیت های طیور مدنظر می باشد لذا احداث واحدهای جدید از اولویت های وزارت جهادکشاورزی نبوده و تا اطلاع ثانوی صدور هرگونه مجوز (موافقت اصولی، پروانه تأسیس، مجوز توسعه، پروانه بهره برداری و …) مجاز نمی باشد .
1-13- پرندگان زینتی : صدور پروانه برای تأسیس و بهره برداری از چنین واحدهایی بر اساس دستورالعمل شماره 1416/92/900 مورخ 26/3/92 مجاز می باشد .
تبصره : صدور مجوز پرورش پرندگان زینتی کوچک جثه (کمتر از 500 قطعه) در داخل محدوده شهرها بر اساس دستورالعمل های صادره امکان پذیر خواهد بود .
1-14- باغ پرندگان و نمایشگاه پرندگان زینتی: صدور مجوز برای تأسیس و بهره برداری از چنین واحدهایی منوط به ارایه طرح و تأیید دفتر امور طیور و زنبورعسل خواهد بود .
1-15- سایر پرندگان : با عنایت به شرایط محیطی و زیرساخت های موجود کشور در خصوص سایر پرندگانی که در این دستورالعمل ذکر نگردیده یا هرگونه تقاضای خارج از شرایط فوق بر اساس درخواست معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی استان منوط به تایید دفتر امور طیور و زنبورعسل قابل بررسی می باشد .
1-16- واگذاری زمین و اعطای تسهیلات برای فعالیتهای طیور و سایر ماکیان در اولویت های این معاونت نمی باشد .
2- تغییرکاربری (تغییر شاخص ، تغییر نوع فعالیت و تغییر وضعیت پرورش) :
1-2- تغییرکاربری واحدهای دارای پروانه بهره برداری و تأسیس دامداری موجود به واحدهای پرورش طیور صنعتی ، طیور بومی و سایر ماکیان مجاز نمی باشد .
2-2- در موارد ذیل تغییرکاربری برای واحدهای دارای پروانه بهره برداری و تأسیس منوط به تجهیز و نوسازی و بهینه سازی واحد (براساس تعریف واحد اتوماتیک ذکرشده در این دستورالعمل) و رعایت حداقل و حداکثر ظرفیت فقط برای یکبار، بر اساس ضوابط و مقررات موجود و با رعایت مسائل بهداشتی به منظور استفاده بهینه از ظرفیت های ایجادشده و تعادل در بخش های مختلف صنعت طیور و آمایش واحدهای مرغداری بلامانع می باشد.
– تغییرکاربری واحدهای دارای پروانه بهره برداری و تأسیس مرغ اجداد و مادر (گوشتی و تخمگذار) به سایر فعالیت های طیور با نظر و پس از تائید دفتر امور طیور
-تغییرکاربری واحدهای مرغ تخمگذار به پرورش پولت
– تغییرکاربری پروانه های شترمرغ توأم (مولد به همراه گله پرواری) صرفاً به شترمرغ مولد و یا پرواری
– تغییرکاربری پروانه بهره برداری و تأسیس ( دارای بیش از 60% فیزیکی) معتبر کلیه واحدهای طیور به واحدهای ماکیان و طیور بومی
تبصره1: در راستای آمایش واحدهای مرغداری و با توجه به اینکه گله های مولد طیور و ماکیان صنعتی (اجداد و مادر) در استانهای گیلان،مازندران، گلستان و قزوین متمرکز گردیده اند لذا تغییرکاربری واحدهای طیور به ماکیان پرورشی و طیور بومی در این استانها مجاز نمی باشد .
تبصره2: رعایت حداقل ظرفیت تغییرکاربری برای بوقلمون گوشتی 5000 قطعه و تغییرکاربری بیش از 5000 قطعه با تائید دفتر طیور میسر است .
تبصره3: تغییرکاربری به منظور ایجاد بوقلمون مادر در قالب تکمیل زنجیره تولید گوشت بوقلمون
-تغییرکاربری واحدهای مرغ تخمگذار، پولت و پرورش بوقلمون به واحد نیمچه گوشتی با نظر و تائید دفتر امور طیور
2-3- تغییرکاربری واحدهای دارای پروانه بهره برداری و تأسیس در کلیه واحدهای طیور و سایر ماکیان به یکدیگر به غیر از موارد مندرج در بند فوق مجاز نمی باشد .
2-4- تغییر فعالیت کلیه واحدهای طیور برای یک دوره پرورش مجاز نمی باشد .
3-تجهیز ، نوسازی و بهینه سازی واحدهای موجود :
به منظور افزایش راندمان و بهره وری ، تجهیز و نوسازی و بهینه سازی واحدهای فرسوده با استفاده از فن آوری های نوین از اولویت برخوردار می باشد .
-اعطای تسهیلات به منظور بهینه سازی تأسیسات و تجهیزات واحدهای موجود در راستای افزایش بهره وری و در صورت دارابودن ضوابط و مقررات فنی و بهداشتی موجود به واحدهای احداثی قبل از سال 1390 مجاز است.
– افزایش ظرفیت ناشی از تجهیز و نوسازی واحدهای پرورش نیمچه گوشتی به سیستم اتوماتیک به 15 قطعه در هر مترمربع (حداکثر 37 کیلوگرم وزن زنده در هر مترمربع) و برای مرغ مادر گوشتی از 5/5 قطعه به 6 قطعه مولد در هرمترمربع با نظر دفتر امور طیور و زنبورعسل بلامانع است .
-در خصوص نوسازی و تجهیز مزارع مرغ تخمگذار و پولت بخشنامه شماره 4371/91 مورخ 7/9/91 کماکان لازم الاجرا می باشد . این بخشنامه مشمول مزارع مادر تخمگذار و اجداد تخمگذار نمی شود . در صورتی که مزارع مرغ مادر تخمگذار و اجداد تخمگذار نیاز به نوسازی یا انتقال مکان داشته باشند ظرفیت پروانه ای آنها افزایش نمی یابد .
تجهیز و نوسازی و افزایش ظرفیت ناشی از آن برای واحدهای تخمگذار منوط به شرایط ذیل می باشد:
– اخذ استعلام آب
– بکارگیری تجهیزات نوین دانخوری، آبخوری، انتقال دان و اتوماسیون تهویه
– بررسی و تأیید معاونت بهبود تولیدات دامی استان
– اصلاح ظرفیت پروانه بهره برداری واحدهای مشمول بند فوق پس از تجهیز و نوسازی به شرح ذیل مجاز می باشد :
* واحدهای کمتر از 30هزار قطعه حداکثر تا 100% ظرفیت مندرج در پروانه بهره برداری موجود
* واحدهای 100-50 هزار قطعه حداکثر تا 60% ظرفیت مندرج در پروانه بهره برداری موجود
* واحدهای 200-100 هزار قطعه حداکثر تا 40% ظرفیت مندرج در پروانه بهره برداری موجود
* واحدهای بالاتر از 200 هزار قطعه با نظر و تائید دفتر امور طیور تا سقف 30% ظرفیت مندرج در پروانه بهره برداری موجود
