گزارش سه ماهه طرح امید اداره ترویج مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان سروستان

الف-فعالیت های صورت گرفته و در دست اجرا طرح امید (سایت الگویی – ترویجی)

-برگزاری کلاس آموزشی در سایت زیتون با موضوع مبارزه با آفات و تغذیه زیتون مورخ 95/01/19 در بخش مرکزی منطقه قلات:

این کلاس با حضور مسئول ترویج شهرستان آقای مهندس قهرمانی و مسئول سایت زیتون خانم مهندس سعیدی و تعدادی از زیتون کاران شهرستان در باغ آقای حسین مختاری برگزار گردید .در این کلاس ابتدا آقای مهندس قهرمانی اهداف سایت زیتون و طرح امید را یادآوری کردند و رعایت نکات بهداشتی ، ایمنی و استفاده از دستکش –ماسک –عینک – چکمه و لباس های مخصوص در زمان سمپاشی به زیتون کاران آموزش داده شد. در ادامه خانم سعیدی زمان مبارزه با آفت پسیل زیتون و کنه زیتون را به زیتون کاران آموزش دادند و تاکید کردند که قبل از باز شدن شکوفه های زیتون مبارزه باید صورت پذیرد.در ادامه این کلاس به پرسش های زیتون کاران در رابطه با ارقام مناسب ، احداث باغ ، هرس و پیوند ، نیاز آبیاری و بازار فروش توصیه های کارشناسی صورت گرفت.

2- برگزاری کلاس آموزشی مبارزه با آفات مهم پسته مورخ 95/02/07 در بخش کوهنجان

مسئول ترویج و آموزش کشاورزی اقای مهندس قهرمانی گفتند : در راستای تحقق اهداف طرح امید کلاس اموزشی با موضوع آشنایی و شناخت آقات و بیماریهای پسته و راههای مبارزه در سایت پسته بخش کوهنجان با حضور مسئول حفظ نباتات و اعضا سایت پسته در مسجد ولی عصر کوهنجان روز سهشنبه مورخ 95/02/07 برگزار گردید .

در این کلاس آموزشی آفات و بیماریهای مهم پسته توسط خانم روحانی کارشناس مسئول حفظ نباتات شهرستان از طریق نمایش مراحل سیکل زندگی و شکل آفت( تخم ، شفیره ،لارو ) بصورت پارور پوینت به باغداران ارائه شد . خانم روحانی با تاکید بر روی روش های مبارزه(زراعی – بیولوژیک و شیمیایی) بخصوص مبارزه بیولوژیک و استفاده از تله فرمونی و کارت زرد و حفظ که ابتدا نرم و زمان مبارزه را میتوان از این طریق اعلام کرد در کاهش هزینه های سم پاشی و افزایش درآمدی به باغداران کمک بسیار خوبی را به باغداران خواهد داشت و در کاهش مصرف سموم شیمیایی و تولید محصول سالم نیز مطالبی ارائه شد . شکارچی ها و حشرات مفید دیگر از جمله زنبور پسیلا فاگوس و کفشدوزک ها و بال توری ها بعنوان حشرات پارازیت میتوانند در کنترل آفات و بیمارهای پسته نقش بسزا و موثری دارند. خانم روحانی در این کلاس با تاکید بر این نکته که : در روش های مبارزه اعمال مدیریت صحیح میتواند موفقیت باغدار را تضمین کند و بدون اعمال مدیریت کنترل آفات با هزینه های بسیار بالا و در چند نوبت امکان پذیر است که برای باغداران هزینه های سنگینی را به دنبال خواهد داشت.

در این کلاس کشاورزان خبره و پیشرو نیز حضور داشتند که تجربیات و اقدامات خوب انجام شده مورد تبادل نظر قرار گرفت و به دیگر اعضا سایت انتقال یافت.در پایان کلاس به سئولات باغداران پاسخ داده شد.

3-برگزاری کارگاه بهره وری آب (انتقال یافته های تحقیقاتی آبیاری تحت فشار زیر سطحی )و مکانیزاسیون در کشاورزی با حضورمدیر جهاد کشاورزی و محقیقین مرکز تحقیقات فارس جناب دکتر اسلامی و دکتر شاکر و مهندس ضیغمی کارشناس مسئول پسته استان در طرح امید پسته مرکزی شهرستان سروستان برگزار گردید.

این کارگاه در راستای اهداف طرح امید با حضور محمد میرزایی مدیر جهاد کشاورزی سروستان و مسئولین اداری واحد های آب و خاک ،باغبانی و ترویج و آموزش کشاورزی در روز دوشنبه مورخ 95/02/06باحضور گرم و صمیمی کشاورزان برتر و باغداران طرح امید شهرستان در سالن فرمانداری برگزار گردید.

در این کارگاه ابتدا مهندس میرزایی ضمن خیر مقدم از محقیقن و باغداران به این نکته اشاره داشتند که : همگام با شعار سال اقدام و عمل در عرصه کشاورزی،مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان در راستای تحقق اهداف سازمان و طرح امید با برگزاری کلاس ها و دوره های آموزشی علاوه بر افزایش آگاهی و اطلاعات فنی به باغداران و کشاورزان از تمام ظرفیت و پتانسیل های موجود در شهرستان و استان در جهت توسعه و کشاورزی مدرن شهرستان از طریق انتقال یافته های علمی و تحقیقاتی محقیقن در مرکز تحقیقات استفاده خواهند نمود.و همچنین در شرایط پیشرو و مشکلات بوجود آمده از خشکسالی و کاهش بارندگی در استان و شهرستان ،روشهای بهره وری از آب کشاورزی را مورد تاکید و سفارش قرار دادند.همچنین در بحث حمایت های دولتی از بخش آب و خاک در اجرای سیستم های تحت فشار با توجه به اهمیت موضوع اعتبارات بسیار خوبی جهت پرداخت به کشاورزان بوجود آمده است که با همکاری و پیگیری واحد آب وخاک به کشاورزان قابل پرداخت است.

در ادامه کارگاه دکتر اسلامی در راستای بهره وری آب کشاورزی با ارائه پاورپوینت از اجرای طرح تحقیقاتی آبیاری تحت فشار زیر سطحی درباغات پسته استان کرمان که به مدت 5 سال به اجرا درآمد صحبت کردند و مزایای این طرح را نسبت به روشهای آبیاری قطره ای سطحی و بابلر در میزان مصرف آب و راندامان تولید در واحد سطح را بیان کردند و همچنین اشاره داشتند به این نکته که :شاخص های آب دنیا در رابطه با میزان مصرف آب و چگونگی میزان برداشت آب آمار هایی را منتشر کرده اند که در این رابطه سازمان ملل شاخص 40% را اعلام نموده است یعنی به ازاء ورودی آب به سفره های زیر زمینی 40 درصد آن قابل برداشت و مصرف است و این در حالی است که مصرف و برداشت ما بالاتر از آمار ذکر شده است

از مزایای طرح آبیاری زیر سطحی افزایش بهره وری آب و افزایش تولید در واحد سطح است که جزء افزایش بهره وری اقتصادی و توصیه های عمودی میباشد .قرار دادن آب در کنار ریشه و جلوگیری از تبخیر و هدر رفتن آب از مزایای دیگر طرح میباشد . دکتر اسلامی ضمن برشمردن مزایای این طرح به این مورد اشاره کردند که : مدیریت صحیح در تمام سیستم های تحت فشار جز لاینفک آبیاری میباشد و تاکید کردند که در این روش با وجود اینکه لوله ها و قطره چکانها در زیر زمین هستند ولی داشتن مدیریت صیحیح و مهارت فنی از اهمیت بسیار بالایی برخودار است و میتواند بر کارایی و اثر بخشی این طرح موثر واقع شود.

در ادامه این کارگاه دکتر شاکر نیز ضمن تقدیر و تشکر از حضور و استقبال گرم کشاورزان سروستانی در رابطه با بخش مکانیزاسیون و استفاده صحیح و بموقع از ادوات کشاورزی به کم خاکورزی و بی خاکورزی اشاره کردند به این نکته که:

استفاده صحیح از ادوات کشاورزی یکی از ارکان مهم در بهره وری ادوات کشاورزی است که میبایست از ابتدا در مراحل کاشت – داشت و برداشت این مدیریت بطور صیحیح اعمال گردد تا در زمان استفاده از ادوات دچار مشکل و خسارت نشویم .استفاده از ادوات هوشمند یکی از اهداف اداره مکانیزاسیون میباشد که در بعضی از ادوات مثلا کمباین هوشمند مجهز به سیستم کنترل عملکرد در دست اجرا میباشد .

در این کارگاه آقای مهندس ضیغمی ضمن همکاری در ارائه مطالب فنی بهره وری آب از سیستم های تحت فشار به این نکته اشاره داشتند که : اگر سیستمی توسط شرکتی طراحی شد و به کشاورز معرفی گردید کشاورزان محترم در اجرای طرح به دلخواه سیستم را تغییر ندهند که این تغییرات باعث افت فشار در سیستم خواهد شد و نهایتا عملکرد سیستم را کاهش داده که علاوه بر ناکارامد بودن سیستم باعت انحراف دیگر کشاورزان و بهره برداران خواهد شد و توصیه و برنامه های ترویجی و تحقیقاتی را زیر سئوال خواهد برد.

4- کارگاه آموزشی تغذیه و سم شناسی در سایت الگویی –ترویجی پسته (طرح امید)

کارگاه آموزشی با حضور دکتر تاج آبادی و دکترعلیزاده از مرکز تحقیقات پسته رفسنجان و مهندس ضیغمی کارشناس مسئول پسته فارس و باغداران سایت مرکزی طرح امید در سالن فرمانداری روز چهار شنبه مورخ 95/02/15برگزار شد.

در این کارگاه که با هدف انتقال یافته های تحقیقاتی به باغداران سروستانی در راستای طرح امید برگزار شد دکتر علیزاده ابتدا در خصوص آشنایی با آفات کش ها و نحوه استفاده و راههای افزایش کارایی آفت کش ها مطالبی را ارائه کردند و گفتند :

اولین اقدام در خصوص مصرف آفت کش ها استفاده از وسایل و ابزار ایمنی برای حفظ سلامت کارگر سمپاش و افرادی که با این حرفه سر وکار دارند میباشد که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

دکتر علیزاده در خصوص نحوه ترکیب و اختلاط آفت کش ها و مویان های قابل مصرف گفتند:باغداران نباید بدون اطلاعات قبلی و دستور کارشناسان جهاد کشاورزی آفت کش ها را با یکدیگر اختلاط کننند زیرا باعث رسوب در مخزن سمپاش و کاهش کارایی آفت کش میشود.همچنین از آبهای شور و نامتعارف استفاده نگردد. پی اچ مناسب برای محلول باید بین 5/6 – 6 باشد و یک محیط اسیدی فراهم گردد تا کارایی آفت کش با حداکثر برسد./

در این کارگاه اقای دکتر تاج آبادی نیز در رابطه با تغذیه گیاهی از طریق ریشه و برگ مطالبی را ارائه کردند و گفتند:

بهترین نوع تغذیه در باغات پسته از طریق مصرف خاکی صورت می پذیرد و کار ریشه جذب آب و مواد غذایی به گیاه است و لیکن محلول پاشی تغذیه تکمیلی و مکمل است که میتواند بصورت موقت و ضربه ای کمبود عناصر کم مصرف را یک نوع یا چند عنصر را با مصرف غلظت پایین بصورت سرک بر طرف نماید .

در رابطه با شرایط محلول پاشی دکتر تاج آبادی تاکید کردند و گفتند:

یکی از اهداف محلول پاشی کمک به افرایش کمی و کیفی تولید و مقاومت گیاه در برابر شرایط نامساعد جوی (خشکی – گرما – سرما و …) و همچنین مقاومت در برابر حمله آفات و بیماریهای رایج در منطقه است و همچنین در شرایطی که خاک شرایط مناسب و تهویه خوبی ندارد از طریق برگ تغذیه صورت میگیرد. در رابطه با اختلاط چند کود با هم ایشان گفتند که: بهتر است از ترکیب چند کود با هم خوداری شود بخصوص کود های کلسیمی و منیزیمی با کود های فسفاته و همچنین میزان مصرف کود ها بهتر است بر اساس نیاز گیاه و نتایج آزمون خاک و برگ گیاه صورت پذیرد./

5-درراستای اجرای طرح امید سایت گیاهان دارویی کلاسی با حضورآقای دکتر روشن از محققین مرکز تحقیقات کشاورزی در تاریخ 95/01/30 در محل مرکز خدمات جهاد کشاورزی کوهنجان با حضور 32 نفر از کشاورزان برگزار شد.

در جلسه مذکور عنوان گردید که کشت گیاهانی همچون گندم ، جو ، ذرت ، پنبه و… در منطقه سروستان با توجه به خشکسالی های اخیر و شرایط شوری آب و خاک که بر منطقه حاکم شده است نه تنها صرفه اقتصادی برای کشاورز ندارد بلکه منابع باقی مانده آب را نیز به خطر می اندازد.

به همین دلیل رویکرد به سمت کشت گیاهانی است که برای رشد میزان آب مصرفی کمتری احتیاج دارند و به شوری نیز مقاومند و البته باید از یک بازار فروش مناسب نیز برخوردارباشند. لذا گیاهانی که در جلسه مذکور توصیه شد از گیاهان بومی منطقه می باشند و نسبت به شوری و خشکی کاملا مقاومت دارند ، و هم به دلیل وجود بازار صادرات تولیدشان برای کشاورزان صرفه اقتصادی دارد.

معرفی گیاهان دارویی مانند مرزه بختیاری ، مور تلخ و آویشن کوهی که در کوههای اطراف سروستان یافت می شود که با تهیه بذر و کشت در مزارع میتوان نهال تولید کرد و سطح زیر کشت را بالا برد بدون اینکه به منابع طبیعی شهرستان آسیبی رسانده شود.

کشت گیاه گلنار که کاملا با شرایط آب وهوایی سازگار است و علاوه بر اینکه مقاوم به کم آبی است و به دلیل اینکه گل این گیاه برای مصارف بهداشتی و آرایشی استفاده می شود ، بنابراین در مرحله گل برداشت صورت میگیرد و لازم نیست تا مرحله میوه دهی آبیاری ادامه یابد. توصیه شد تا با قلمه گیری از منابع بومی و ازدیاد آن، این گیاه را حتی بصورت پرچین در اطراف مزارع کشت کنند.

به جهت اینکه کشاورزی در منطقه بصورت خرده مالکی انجام میشود توصیه به تولید نهال گیاهان دارویی مانند جوجوبا که هم بسار علاقه مند به آب شور است و هم گرما و خشکی را بسیار خوب متحمل می شود. تولید نهال این گیاه برای صدور به سایر استان ها هم سودآوری کافی برای تولید کننده دارد و هم منابع آب و خاک کمتری احتیاج دارد .البته باید در نظر داشت که عمومیت تولید نهال در چند محصول منحصر بفرد باشد تا برای خریداران عمده جذابیت کافی وجود داشته باشد.

بعد از اتمام جلسه بصورت تئوری به همراه کشاورزان بازدیدی از کشت گیاهان دارویی منطقه ( آویشن – به لیمو ) و همچنین مزرعه الگویی طرح امید ( زیره سبز ) را داشتیم. در این بازدید استاد محترم متذکر شدند که استفاده از کود کمپوست فراوری شده جهت حفظ رطوبت و تغذیه مناسب و اصلاح بافت خاک خصوصا در کشتهای دیم بسیار مفید است.

همچنین توصیه شد تا با دعوت از محققین در رشته تولید ماشین آلات کشاورزی در امر کاشت و برداشت از حضورشان استفاده شود تا هزینه های کارگری کاهش یابد.

پیگیری برای کسب مجوز محصول سبز خصوصا در مورد زیره سبز که از کود و سموم در پرورش آن استفاده نمی شود کاملا ضروری است.

جشن برداشت زیره سبز

جشن برداشت و کارگاه آموزشی برداشت گیاهان دارویی در سایت الگویی – ترویجی( طرح امید) در بخش کوهنجان روستای سیف آباد در مورخ 95/02/19 با حضور مسئول اداره تولیدات گیاهی ، ترویج و آموزش کشاورزی ،مسئول مرکز جهاد کشاورزی بخش کوهنجان و کارشناس میئول طرح امید گیاهان دارویی و تنی چند از کشاورزان زیره کار در مزرعه آقای همایونی برگزار گردید.

در این کارگاه آقای مهندس قهرمانی مسئول ترویج و آموزش کشاورزی سروستان در راستای تحقق طرح امید گفتند:

سایت الگویی گیاهان دارویی یکی از هفت سایت طرح امید در شهرستان سروستان میباشد که به لحاظ شرایط خاص اقلیمی و کاهش نزولات آسمانی از اهمیت ویژه ای برخودار است همچنین در شرایطی که تغییر الگوی کاشت در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی فارس قرار گرفته و بازدید ی که توسط ریاست محترم سازمان از سایت گیاهان دارویی سروستان بعمل آمده اهمیت موضوع را بیشتر کرده است در راستای اهداف طرح امید و تشکیل جلسات و کارگاه های آموزشی ایشان گفتند:

سعی بر این است که از یافته ها و علم به روز محققین مراکز تحقیقات استفاده شود که این امر نیز در سایت الگویی گیاهان دارویی با حضور دکتر روشن از مرکز تحقیقات فارس اتفاق افتاده است همچنین کشاورزان زیره کار از تجربیات خود در مراحل مختلف کاشت ،داشت و برداشت با یکدیگر تبادل نظر کرده و اطلاعات مفید و موفق را به یکدیگر انتقال دهند.

امید است که با ارتباطی که در بین کشاورزان زیره کار در این سایت ایجاده گردیده بتوانیم با همکاری محققین مراکز تحقیقات در واحد فنی و مکانیزاسیون دستگاه های کاشت ،داشت و برداشت طراحی گردد و هزینه های تولید را کاهش داده که نهایتا باعث افزایش درآمد زیره کاران سروستانی گردد./

خانم روحانی نیز در رابطه با استفاده از بذور اصلاح شده و سالم و بیماری های قارچی زیره سبز به کشاورزان زیره کار توصیه های را داشتند.

در پایان این کارگاه و جشن برداشت از کشاورزان تقدیر و تشکر بعمل آمد و لوح سپاس به زیره کار اصلی سایت آقای همایونی از طرف مدیر جهاد کشاورزی سروستان اهداء کردید.

برگزاری کلاس آموزشی تغذیه پسته طرح امید پسته کوهنجان مورخ 95/03/10

در راستای اهداف طرح امید کلاس آموزشی با موضوع تغذیه پسته با همکاری بخش خصوصی (شرکت بازرگان کالا) روز دوشنبه مورخ 95/03/10 با حضور مسئول سایت خانم مهندس محمودی و اعضا سایت پسته در مرکز جهاد کشاورزی کوهنجان برگزار گردبد.

در این کلاس آموزشی که با هدف آشنایی بیشتر باغداران با نحوه تغذیه، کود دهی و محلول پاشی در ختان پسته برگزار شد باغداران ضمن آشنا شدن با انواع کود ها از زمان مصرف و مقدار مصرف در هکتار با توجه به علائم کمبود کود ها نیز آشنا شدند.

برگزاری کارگاه آموزشی پیوند زیتون در سایت الگویی ترویجی طرح امید زیتون مورخ 95/03/12

در راستای اهداف طرح امید زیتون و نیاز سنجی باغداران زیتون شهرستان کارگاه پیوند زیتون با حضور مهندس تسلیم پور از محققین مرکز تحقیقات زیتون در سایت الگویی طرح امید برگزار شد

در این کارگاه ابتدا آقای مهندس تسلیم پور توضیحاتی را در رابطه با نیاز های آبی و کودی و همچنین ارقام موجود در بازار (روغنی –ترشی ) ارائه دادن سپس با توجه به اطلاعات و تجربه زیتون کاران شهرستان به سئولات آنها جواب دادن و سپس کار پیوند زنی را در باغ آقای طهماسبی در حضور باغداران انجام دادن

نحوه انتخاب پیوندک- چگونگی انتخاب جوانه – نحوه اتصال پیوندک به پایه و نحوه اتصال و بستن بطور کاملا علمی توضیح داده شد

در این کارگاه دو پیوند تاجی و شکمی بصورت جدا برای باغداران بصورت عملی انجام شد که باعث افزایش مهارتی پیوند کاران و زیتونکاران شهرستان شد.