به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، رضا سرافرازی با اشاره به این که آب بندان ها نمونه ارزشمندی از دانش یا فناوری بومی مردمان مناطق مختلف بویژه شمال ایران محسوب می شود، اظهار کرد: آب بندان ها، یک اکوسیستم آبی برای ذخیره سازی آب به منظور مصارف کشاورزی، تغذیه آب های زیرزمینی، آبزی پروری و از دیدگاه بوم شناختی نیز به عنوان محل مناسب برای زیست پرندگان و حیات وحش، حافظ تنوع زیستی و ایجاد مناظر زیبا به شمار می رود.
وی افزود: آب رودخانه ها و هرزآب ناشی از بارندگی در فصل های غیرکاشت از طریق کانال ها و پمپاژ به آب بندان ها هدایت شده و در فصل بهار و تابستان برای آبیاری مورد استفاده قرار می گیرد.
سرافرازی ادامه داد: علاوه بر کارکردهای کشاورزی این بخش، آب بندان ها می توانند برای استفاده گردشگری نیز زمینه سازی شده و مورد بهره برداری قرار گیرند بنابراین، در استان های شمالی که با استقبال مسافران مواجه هستند با فراهم کردن بسترهای گردشگری در فرایند احداث آب بندان، می توان زمینه ایجاد درآمد و اشتغال در منطقه را فراهم کرد.
وی گفت: در کنار سایر مزایای مطرح شده، آب بندان ها در استفاده مطلوب چند منظوره با توسعه بستر تولیدات آبزی پروری نیز می تواند نقش داشته باشند.
مدیرکل امو آب کشاورزی با اشاره به این که در گذشته بسیاری از آب بندان ها بنا بر تجربیات و سلایق محلی مکان یابی، طراحی و احداث شده است که عمدتا متناسب با ظرفیت و قابلیت های موجود منطقه نبوده و یا با گذشت زمان آسیب هایی به آنها وارد آمده است، یادآور شد: اغلب آب بندان ها با گذشت زمان و ورود رسوبات، با کاهش حجم ذخیره مواجه شده و در نتیجه به لایروبی و بازسازی نیاز دارند. علاوه بر این، برخی از آنها فاقد سازه های هیدرولیکی مناسب و یا سازگار به تغییرات اقلیمی بوده و یا به مرور زمان تضعیف و تخریب شده اند.
سرافرازی گفت: تامین آب مورد نیاز اراضی کشاورزی مناطق پایین دست آب بندان ها، کنترل سیلاب های فصلی که اغلب موجب وارد آمدن خسارات به اراضی کشاورزی و تاسیسات زیر بنایی می شود و همچنین فراهم کردن زمینه باز چرخانی زهاب شیرین و استفاده آن در تولید از جمله اهداف بهسازی آب بندان ها است.
وی اضافه کرد: علاوه بر این، تامین آب مطمئن کشاورزی در زمان مورد نیاز و حساس، فراهم کردن زمینه کشت دوم و سوم در استان های شمالی و آب مورد نیاز اراضی در فصول خشک، فراهم کردن زمینه های صنعت گردشگری در کنار تولیدات کشاورزی، افزایش ظرفیت تولیدات آبزی پروری و در مواردی تامین کردن آب مورد نیاز محیط زیست و حتی صنعت از دیگر اهداف بهسازی آب بندان ها است.
مدیرکل امو آب کشاورزی درباره اقدامات انجام شده درزمینه مرمت و بهسازی آب بندان ها، اظهار کرد: تلاش و پیگیری های مستمر معاونت آب و خاک به امضای تفاهمنامه برنامه مالی و بهسازی آب بندان ها از سوی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه بودجه و اخذ ردیف اعتباری منجر شد.
وی خاطرنشان کرد: طبق برنامه پیش بینی شده ۷۵۰۰ هکتار از آب بندان ها در سه استان شمالی کشور در سال ۱۳۹۸ با اعتباری بالغ بر ۲۴۵۰ میلیارد ریال مرمت و بهسازی قرار گرفته است.
سرافرازی گفت: با اجرای این طرح، بیش از ۱۱۵ میلیون مترمکعب بر گنجایش مخازن آب بندان ها افزوده شد که مدیریت جریانات برگشتی مزارع و تامین آب مطمئن برای بخش آبیاری مستقل و تکمیلی شالیزار را در پی خواهد داشت.
مدیرکل امو آب کشاورزی گفت :با توجه مشارکت مردمی و نظام بهره برداری خودگردان و همچنین قابلیت های باربری و ساختمانی سازه ها به عنوان شاخص های مهم که بهره برداری چند وجهی از آب بندان ها را امکان پذیر می سازد، در سال ۱۳۹۹ نیز مرمت و بهسازی ۹۲۵۰ هکتار از آب بندان های حائز اولویت برنامه ریزی شده است.
سرافرازی پیش بینی کرد: با اجرای این طرح، آب مورد نیاز حداقل ۱۴۶۰۰ هکتار اراضی تامین و امکان افزایش محصوالات برنج و کلزا در اراضی تحقق می یابد و علاوه برآن زمینه توسعه شیلات و گردشگری فراهم می شود که نقش قابل توجهی در ایجاد اشتغال پایدار خواهد داشت.
