در استان فارس را تشریح نمود و گفت: ایناستان با مساحتی در حدود ۱۲۲٬۶۰۸ کیلومترمربع 5/7 درصد از مساحت کشور راپوشش داده است وجمعیت استان بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیتی معادل ۴٬۸۵۱٬۲۷۴ تنمی¬باشد ونسبت جمعیت شهری به کل جمعیت استان فارس به 70 درصد رسیده است که بیانگر افزایش میزان مهاجرتروستاییانبه شهرهاو نشان دهنده نبودن تعادل در پراکندگی نقاط شهری استان فارس بر اثر وقوع بحران¬های آبی اخیر میباشد.
وی افزود: استان فارس، به دلیل گستردگی، تنوع اقلیم و حاصلخیزی خاک، یکی از قطب های مهم کشاورزی و اقتصادی کشور به شمار می آید و سهم قابل توجهی از تولید محصولات و فرآورده های کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است، به طوری که در بسیاری از محصولات کشاورزی جایگاه اول تا سوم کشور را دارا می باشد و در تولید 10 درصدی محصولات زراعی و باغی نقشی تاثیرگذار در تولید، امنیت و استقلال غذایی کشور را داشته است واین استان با داشتن حدود یک میلیون و دویست هزار هکتار سطح زیر کشت، از نظر سطح زیر کشت رتبه سوم را در کل کشور داردو7/8 درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور، 23 درصد ارزش افزوده بخش های اقتصادی استان و 6/20 درصد اشتغال استان مربوط به بخش کشاورزی است.
این مقام مسئول در ادامه سخنان خود اظهار داشت:بر اساس گزارش سازمان آب منطقه¬ای فارس ازحدود37959 میلیون متر مکعب حجممتوسطریزشهایجویسالانه،حدود 70 درصدآنازطریقتبخیراز دسترس خارج شده و 30 درصد باقی مانده معادل 11727 میلیونمترمکعب،حجم منابعآبتجدیدشوندهاستانمی باشد و سرانه¬ تأمین آب استان نیز در حدود 2550 مترمکعب برآورد می شود که به دلیل بالا بودن سهم کشاورزی در اقتصاد استان و پایین بودن راندمان مصرف آب در این بخش، سرانه تامین آب تجدید پذیر کفاف تولید کنونی استان را نمی دهد و به دلیل اضافه برداشت، شاهد کاهش سالانه حجم مخازن آب زیر زمینی در دشت‌های استان هستیم ودرمجموع،8792.453میلیونمترمکعبتخلیه¬یسالانهکلمنابعآباستان می باشد.
وی افزود:استان فارس با اقلیمی غالباً خشک و نیمه خشک از متوسط بارندگی قریب به یک سوم میانگین جهانی برخوردار است که با وقوع دوره های تناوبی خشکسالی و عدم مدیریت مناسب منابع آبی آن، امروزه از شرایطی بحرانی در وضعیت منابع آب قرار دارد و فشار عمده تولید محصولات کشاورزی بر منابع آب زیرزمینی و عدم فرصت تجدید پذیری برای این منابع، ضرورت تجدید نظر در شیوه های مصرف گذشته و استفاده بهینه را به امری اجتناب ناپذیر بدل کرده است و از آنجا که حیات بخش کشاورزی و کشاورزان، به عنوان مهمترین مصرف کننده منابع آبی استان، وابسته به حفظ، حراست ومدیریت صحیح استفاده از این منابع می باشد، با اطمینان می توان گفت شیوه های آبیاری محصولات، به روش سنتی نمیتواند این هدف مهم را محقق سازد و همچنین لازم به ذکر است که راندمان آبیاری سنتی در کشوردر بهترین حالت 53 درصد برآورد شده است و این درحالی است که متوسط راندمان آبیاری برای سامانه های آبیاری نوین مانند کلاسیک ثابت و قطره ای به ترتیب 67 و 71 درصد اندازه گیری شده است.
زارع در ادامه سخنان خود بیان داشت: روش آبیاری حدود70 درصد اراضی زراعی استان به صورت آبیاری سطحی می باشد، تجهیز این سطح وسیع به سامانههای نوین آبیاری میتواند تاثیر قابل ملاحظه ایی در صرفه جویی منابع آبی داشته باشد و سیاست این سازمان بر توسعه سریع سیستم های نوین آبیاری در اراضی کشاورزی می باشد تا با افزایش بهره وری آب مصرفی، ضمن حفظ و ارتقای تولید محصولات کشاورزی مانع از تقلیل بیشتر منابع آب شده، فرصت تجدید پذیری و جایگزین شدن کسری مخازن آب استان را فراهم نماید.
مدیر آب وخاک وامور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در ادامه سخنان خود گفت:
طی سالهای گذشته همواره رتبه اول اجرای سامانه های نوین آبیاری در کشور را فارس به خود اختصاص داده است که خلاصه ای از اقدامات انجام شده و برنامه های آتی این سازمان برای توسعه استفاده از سامانه های نوین آبیاری منطبق بابرنامه ششم توسعه، ارایه می گردد.
وی افزود: در سالهای اخیر ضرورت استفاده از سامانه های نوین آبیاری توسط بهره برداران و کارشناسان بخش کشاورزی تشخیص و این امر منجر به تغییر روش آبیاری سطحی به سامانه های نوین آبیاری استان شده است و روند توسعه این سامانه به کندی صورت می گرفت که در سال های اخیر با توجه به حاد شدن بحران آب و از طرفی کمک های حمایتی دولت این روند شتاب روز افزونی یافته است و به دلیل فراز و فرود اعتبارات تخصیصی و همچنین میزان کم این اعتبارات سطح اجرا شده در برخی از سالها کاهش و برخی از سال ها افزایش داشته است و البته در طی این سال ها بهره بردارنی هم بوده اند که با توجه به ضرورت با هزینه خود اقدام به استفاده از سامانه های نوین آبیاری نموده اند که میزان آن در سال های اخیر روند افزایشی داشته است و لازم به ذکر است که توسعه سامانه های نوین آبیاری بیشترین روش مورد توجه بهره برداران آبیاری قطره ای در باغات بوده است، اما امروزه این روش در بخش زراعت نیز رایج شده است و پس از استقرار دولت تدبیر و امید و شروع برنامه ها، همواره اجرای سامانه های نوین آبیاری از رئوس برنامه های دولت بوده و همچنان نیز این روند ادامه دارد.
زارع قنات نوی در ادامه سخنان خود بیان داشت: بر اساس سیاست های معاونت آب و خاک و صنایع وزارت جهاد کشاورزی و بر اساس تحقیقات صورت گرفته در سطح کشور اولویت اجرای سامانه ها با روش هایی است که دارای راندمان بالاتری می باشند که به ترتیب عبارتند از: آبیاری موضعی (قطره ای در باغات و قطره ای نواری در زراعت) ، ماشین های آبیاری بارانی ( لینیر، سنتر پیوت یا عقربه ای)، آبیاری بارانی (کلاسیک ثابت، قرقره ای و ویلمو ) و آبیاری کم فشار می باشد.
وی همچنین در خصوص اقدامات انجام شده در جهت اجرای سامانه های آبیاری نوین در سال 1396 نیز بیان کرد:از ابتدای توسعه روش های نوین آبیاری در استان تاکنون اقداماتی همچون اجرای پروژه های تحقیقاتی و آموزش، ترویج و ترغیب بهره برداران جهت آشنایی، اجرا و بهره برداری سامانه های نوین آبیاری انجام شده است به طوری که در پاره ای از موارد که اعتبارات دولتی تامین نمیگردد، کشاورزان به صورت داوطلبانه نسبت به اجرای سیستمهای آبیاری نوین اقدام می نمایند.
این مقام مسئول در خصوص فعالیتهای ترویجی در جهت دستیابی به هدفهای سازمان در زمینه سیستمهای آبیاری نوین در سال 96-1395به برگزاری کارگاههای آموزشی در این خصوص اشاره نمود و افزود: معرفی سامانه های آبیاری، طریقه آبیاری جهت سبز کردن بذر کلزا و دیگر بذور ریز دانه، آبیاری به روش تیپ در محصولات مختلف، میزان مصرف آبیاری در گیاهان دارویی به روشهای مختلف آبیاری، گارگاه آموزشی در خصوص اندازه گیری مصرف آب در گیاهان مختلف، 2000 نسخه اطلاعات ترویجی با موضوع فرایند تقاضا تا اجرای سیستم های نوین آبیاری، تهیه فیلم آموزشی مدیریت آبیاری قطره ای نواری و تهیه نشریات ترویجی از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه می باشد.
وی اظهار داشت:به منظور ایجاد هماهنگی بین عوامل دست اندر کار اجرای سامانه های نوین آبیاری اقدام به تهیه چک لیست ها و چارت های تقسیم وظایف بر اساس قوانین و دستورالعمل ها شده است واین دستور کار روند گردش کار در خصوص طراحی و اجرای سامانه های نوین آبیاری سال 96 را بیان می نماید و همچنین به منظور سرعت گرفتن اجرای سامانه های نوین آبیاری و رفع موانع و در چارچوب وظایف قانونی وبه دستور رییس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس به برگزاری جلسات هفتگی مستمرستاد ویژه آبیاری نوین انجام گردید و بر اساس این قانون که در جهت افزایش سرعت توسعه سامانه های نوین آبیاری می باشد دولت متعهد گردید: «در سال 1395 مبلغ پانصد میلیون (500.000.000)دلار از محل صندوق توسعه ملی در اختیار بانک کشاورزی قرار می‌گیرد تا صرفاً برایطرحهای آبیاری تحت فشار به بخشهای خصوصی و تعاونی پرداخت شود که این اعتبار طی هشت سال از محل عواید اجرای طرح به صندوق توسعه ملی بازپرداخت می‌گردد و در کل در سال 1395 مبلغ 1620 میلیارد ریال از این اعتبارات به استان فارس تخصیص داده شد.
زارع قنات نوی در قسمت دیگری از سخنان خود اظهار داشت: جهت اجرای سامانه آبیاری نوین سه تفاهم نامه به شرح تفاهم نامه اجرای آبیاری نوین توسط شرکت جهادنصردرسطح استان فارس، تفاهم نامه نصب سیستم هوشمند مدیریت برنامه ریزی آبیاری و تفاهم نامه ی خرید لوله های پلی اتیلن درپروژه های آبیاری نوینمنعقد گردیده است.
وی در خصوص گردش کار اجرای پروژه های آبیاری نوین در راستای 70هزار هکتار سطح آبیاری تحت فشارگفت:ثبت درخواست متقاضی در سامانه، تائید مدارک ارائه شده از طرف بهره بردار توسط کارشناس مدیریت شهرستان، اسناد مالکیت مثبته اراضی(در صورت نیاز استعلام از امور اراضی شهرستان یا منابع طبیعی شهرستان انجام گردد)، پروانه بهره برداری دارای از منابع آب، مدارک شناسایی متقاضی، فرم عدم مسدودی حساب، فرم عدم دریافت تسهیلات آبیاری نوین، فرم تعهد محضری در خصوص تعهد 10 سال بهره برداری از سامانه، ارسال مدارک به انجمن صنفی جهت مطالعه و طراحی پروژه ومدارک ارسالی شامل: اسناد مالکیت مثبته اراضی، پروانه بهره برداری دارای از منابع آب،مدارک شناسایی متقاضی،قرارداد، فاکتور، دفترچه مطالعه و طراحی، فرم صورتجلسه تحویل موقت و فرم (ج) به مدیریت آب و خاک و امور فنی مهندسی توسط مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اعلام اسامی بهره برداران جهت پرداخت یارانه سهم بلاعوض دولتی توسط بانک کشاورزی با امضاء رییس سازمان جهاد کشاورزی می باشد.
مدیر آب وخاک وامور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در خصوص تعداد شرکتهای مشاور و پیمانکاری که با مدیریت آب وخاک و امور فنی مهندسی در زمینه سامانه های آبیاری نوین فعالیت دارند بیان داشت: 58 شرکت طراح و126 شرکت در خصوص اجرا عضو انجمن مهندسین آب استان فارس هستند و همچنین تعداد شرکت های مشاور و شخص حقیقی طرح های آبیاری نوین دارای مجوز از دفتر توسعه سامانه های نوین آبیاری و سازمان برنامه و بودجه شامل: 43 شرکت، تعداد شرکت های مجری طرح های آبیاری نوین دارای مجوز از دفتر توسعه سامانه های نوین آبیاری و سازمان برنامه و بودجه 102شرکت و سهم شرکتهای طراح ومجری در اجرای سیستمهای نوین آبیاری در سال 96-95 به ترتیب به صورت میانگین برای کل استان 215000 هکتارو 81600هکتار می باشد.
وی در خصوص قرار دادنظارت بر بهره برداری سامانه های نوین آبیاری در سال 1396 نیز گفت:متقاضیانی که از یارانه بلاعوض سهم دولت استفاده کرده وزمین زراعی خود را به سامانه نوین آبیاری مجهز می نمایند،آموزش استفاده از سیستم را به وسیله شرکتهای مشاور فرا می گیرند ونظارت بر بهره برداری در سطح 12600 هکتار در کلیه شهرستان های استان فارس اجرا می گردد به این منظور شهرستان های استان به 12 منطقه تقسیم بندی شده است و مقرر گردید نظارت بر بهره برداری کلیه شهرستان ها توسط 15 شرکت مشاور انجام گردد که برای شهرستانهای اقلید 3 مشاور ومرودشت 2 مشاور با توجه به سطح بالای اجرای آبیاری نوین وتسریع در کار مد نظر قرار گرفته است.
زارع قنات نوی در خصوص برنامه اجرایی سال 1396 و برنامه اجرایی پنج ساله پنجم اظهار داشت:بر اساس برنامه پنج ساله ارایه شده توسط سازمان جهاد کشاورزی استان فارس و با توجه به نیاز مبرم این استان از سال 1395 به طور سالانه بایستی سامانه آبیاری 70 هزار هکتار از اراضی سنتی به سامانه آبیاری نوین مجهز شود که با اجرای این مهم در طی 5 سال 350 هزار هکتار از اراضی به سامانه های نوین آبیاری مجهز خواهند شد که برای تحقق این مهم نیاز به 28000 میلیارد ریال اعتبار و میزان صرفه جویی آب نیز 1400000000 متر مکعب می باشد که توانمندی ها و امکانات لازم جهت این حجم کار طی سال های قبل ظرفیت سازی شده است که از آن جمله به ظرفیت شرکت های طراح، مجری، کارخانه های تولید لوله و شرکت های ناظراست که می توان به آن اشاره نمود.
وی در خصوص سهولت اجرای سامانه آبیاری نوین گفت:سه تفاهم نامه به شرح تفاهم نامه ی خرید لوله های پلی اتیلن درپروژه های آبیاری نوین، تفاهم نامه نصب سیستم هوشمندمدیریت برنامه ریزی آبیاری و تفاهم چارچارت استفاده متقاضیان از یارانهذیل منعقد گردیده است و همچنین جهت اجرای سامانه آبیاری نوین،هزینه اجرای طرح های آبیاری بارانی –نواری وقطره ایی بر اساس تعداد درخت در هکتار مشخص گردید وقیمت های اجرای سامانه های نوین آبیاری در سال 96مشخص شد.
زارع قنات نوی گفت:اقداماتی شامل: اجرای طرح های آبیاری نوین به روش EPC (مطالعه و طراحی و اجرا همزمان)، تهیه تفاهم نامه با کارخانجات تهیه لوله و لوازم جهت تسهیل در پرداخت هزینه ها و تحرک بیشتر آنها(توانمند سازی کارخانجات)، استفاده از ظرفیت انجمن های صنفی مشاوره ای و پیمانکاری استان در زمینه آبیاری نوین، استفاده از ظرفیت شرکت های تعاونی تولید کشاورزی در جهت مخاطب یابی ، طراحی و اجرای سامانه های نوین آبیاری، استفاده از توان شرکت های بزرگ و توانمند در راستای اجرای برنامه مانند انعقاد تفاهم نامه با شرکت جهاد نصر فارس جهت مطالعه و طراحی و اجرای سامانه ها، به روز کردن هزینه های مطالعه وطراحی سامانه نوین آبیاری که جذابیت کار در این پروژه ها برای شرکت های مشاور در نظر گرفته شود، برنامه ریزی جهت واگذاری طراحی در سطح 70 هزار هکتار یا بیشتر به شرکت های مشاور برای سطح استان (تهیه اسناد مناقصه)، ظرفیت سازی جهت بکارگیری تعداد متعددی ناظر بر طراحی که در مرحله تهیه اسناد مناقصه می باشد (در حال حاضر فقط یک مشاور این کار را انجام می دهد)، به کارگیری یک شرکت مشاور دیگر جهت نظارت بر اجرای سامانه های نوین آبیاری در سطح استان، به کارگیری تکنولوژی های جدید در مدیریت آبیاری(تهیه تفاهم نامه با کارخانجات مخابراتی ایران و مرکز تحقیقات کشاورزی فارس در زمینه تولید دستگاه آبیاری هوشمند و نصب و راه اندازی و خدمات پس از فروش)، مدنظر قراردادن روش های نوین آبیاری که دارای راندمان بسیار بالا می باشند (آبیاری زیر سطحی کم فشار و قطره ای )، استفاده از توان علمی و فنی مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی استان و کشور، آبیاری نوین دراراضی تجمیع شده دارای منابع آب مشترک، استفاده ازظرفیت تعاونیها و تشکل ها جهت مطالعه، طراحی،اجرای طرح های آبیاری نوین درراستای سطح 70 هزار هكتارآبیاری نوین و آبیاری تکمیلی در اراضی آبخور سد درودزندرراستای سطح 70 هزار هكتارآبیاری نوینجهت اجرایی شدن برنامه سال 1396 و برنامه توسعه ششم 5ساله به انجام رسیده یا در حال انجام می باشد.
وی بیان داشت:بر اساس برنامه پنج ساله ارایه شده توسط سازمان جهاد کشاورزی استان فارس و با توجه به نیاز این استان از سال 1396 به طور سالانه بایستی 70 هزار هکتار از اراضی سنتی به سامانه آبیاری نوین مجهز گردد و این برنامه در شورای عالی آب کشور نیز مصوب شده و بر اساس آن تا 5 سال آینده حداقل 350000 هکتار از اراضی استان به این سامانه ها مجهز خواهند شد.
وی در خاتمه سخنان خود به فعالیت های ترویجی در راستای دستیابی به هدف های سازمان در زمینه اجرای 70 هزار هكتارآبیاری نوین اشاره نمود و اظهار داشت:30گارگاه آموزشی و90دقیقه آموزش از طریق رسانه ملی و 2000نسخه بروشورباموضوعفرآیند تقاضا تا اجرای آبیاری سیستمهای نوینواطلاعیه فرآیند اجرای آبیاری نوینانجام و جانمایی آبیاری تحت فشاردرسطح حدود 40هزار هکتار جانمایی گردیده است.
منو
