جوجه كشي وابسته : بلدرچين ، كبك و قرقاول ، اردك ، غاز ، نيمچه مرغ بومي و مرغ مادر بومي ، پرندگان زينتي
شرايط تجهيز و نوسازي و افزايش ظرفيت واحدهاي تخمگذار
برنامه ريزي و مديريت توليد طيور و ماكيان
واحدهاي غيرمجاز
نظارت بر اجراي دستورالعمل ها و ضوابط فني
انتقال و جابجايي واحدهاي طيور
فعاليت بر اساس پروانه
توسعه صادرات محصولات
مديريت جوجه ريزي گله هاي مولد
اجداد گوشتي
مرغ مادر گوشتي
نيمچه گوشتي
كاهش سن و وزن كشتار مرغ گوشتي
توليد يكپارچه گوشت مرغ
سامانه صنعت طيور
پرورش در قفس
مرغ تخمگذار
بخش مرغ بومي و ساير ماكيان
بخش مادر بومي
بخش زنبورعسل
صدور پروانه زنبورداري
پرورش ملكه تجارتي
ايستگاه تلقيح مصنوعي
شرايط خاص
به استناد بند الف تبصره 2 ماده 5 قانون جامع نظام دامپروري و به منظور وحدت رويه در زمينه اجرايي واحدهاي مختلف پرورش طيور ، ساير ماكيان و زنبور عسل و در راستاي واگذاري امور اجرايي به استان ها ، سياست هاي اجرايي برنامه ريزي توليد در سال 1396 به شرح ذيل اعلام مي گردد :
تعريف واژه ها : كليه واژه هاي استفاده شده ، بر اساس تعاريف بكاررفته در دستورالعمل اجرايي ماده 5 قانون جامع نظام دامپروري كشور تنظيم گرديده است و علاوه بر آن واژه هاي زير جهت تبيين مطالب ذكرشده ، تعريف مي گردند :
زنجيره توليد طيور صنعتي : مجموعه اي از فعاليت هاي مرتبط با طيور صنعتي از مرحله توليد تا بازاررساني شامل حلقه هاي توليد كه به صورت تجمعي و يا انفرادي در مكان هاي مختلف فعاليت دارند .
حلقه هاي توليد : شامل واحد مرغ اجداد ، مرغ مادر ، واحد گوشتي ، كارخانه خوراك طيور ، كارخانه جوجه كشي و كشتارگاه مي باشد .
مناطق پرتراكم : به مناطقي از استان هاي كشور كه تراكم واحدهاي توليدي طيور در آن ها بيش از ميانگين كشور است ، اطلاق مي گردد .
مناطق مستعد : به مناطقي كه داراي اولويت در بين استان ها در فعاليت هاي پرورش طيور و زنبور عسل هستند گفته مي شود .
مناطق فاقد اولويت : به مناطق غير از مناطق مستعد گفته مي شود .
واحدهاي اتوماتيك مرغ گوشتي ، مادر گوشتي ، بوقلمون گوشتي و بوقلمون مولد :
الف) ساختمان و تأسيسات : سالن هاي پرورش (سقف، ديوار و كف) مي بايست كاملاً ايزوله بوده ( بر اساس استانداردهاي سازمان بهينه سازي مصرف انرژي) داراي سيستم اتوماتيك ذخيره و انتقال دان باشند و همچنين فاصله سالن ها از يكديگر و با ساير تأسيسات بر اساس آخرين ضوابط و مقررات ابلاغي وزارت جهادكشاورزي باشد
ب) تجهيزات : واحدهاي پرورشي بايد داراي سيستم دانخوري و آبخوري اتوماتيك و سيستم اتوماسيون تهويه (حداقل و حداكثر تهويه) بوده و سيستم گرمايشي نيز داراي استاندارد سازمان بهينه سازي مصرف انرژي باشد .
مرغ رنگي : مرغ رنگي به آن دسته از طيور صنعتي دو منظوره (گوشتي و تخمگذار) غيربومي وارداتي اطلاق مي گردد .
تغييركاربري : تغيير شاخص ، تغيير نوع فعاليت و تغيير وضعيت پرورش واحدهاي دام و طيور به يكديگر اطلاق مي گردد .
سياستهاي توسعه :
1- توسعه كمي :
1-1- با عنايت به تكميل بودن ظرفيت هاي موجود كشور در مزارع مرغ گوشتي ، پولت تخمگذار، مرغ تخمگذار، مرغ مادر تخمگذار ، احداث واحدهاي جديد از اولويت هاي وزارت جهادكشاورزي نبوده و تا اطلاع ثانوي صدور هرگونه مجوز (موافقت اصولي، پروانه تأسيس، مجوز توسعه) و تمديد مجوز (موافقت اصولي) براي فعاليت هاي مذكور مجاز نمي باشد .
1-2- در راستاي ساماندهي مجوزها و پروانه واحدهاي طيور و ماكيان موجود، تمديد پروانه تأسيس و مجوز موافقت اصولي مجاز نمي باشد .
تبصره 1 : چنانچه تاريخ اعتبار پروانه تأسيس و يا مجوز توسعه منقضي شده باشد ، بشرط آنكه پيشرفت فيزيكي تا پايان مدت اعتبار پروانه تأسيس و مجوز توسعه بيشتر از 20% بوده است ، پروانه مذكور قابل تمديد مي باشد .
تبصره 2 : صدور پروانه تأسيس فقط براي آن دسته از متقاضيان كه قبل از ابلاغ سياست هاي اجرايي سال 1393 به شماره 2588/93/900 تاريخ 26/5/93 نسبت به اخذ استعلامات از مراجع ذيربط اقدام نموده اند و مدارك مثبته با قوانين جاري وزارت جهادكشاورزي مغايرت نداشته باشد بنا به تشخيص و تأييد ستاد هماهنگي صدور مجوزهاي استان و با رعايت كليه ضوابط و مقررات جاري بلامانع مي باشد .
1-3- پرورش مرغ اجداد گوشتي : صدور مجوز احداث براي چنين واحدهايي ضمن الزام به ارائه نمايندگي نژاد مرغ اجداد معتبر و موجود در دنيا و مورد تأييد دفتر امور طيور و زنبورعسل توسط متقاضي و رعايت كامل قانون نظام جامع دامپروري كشور و مقررات موجود و رعايت سقف حداكثر بيست و دو هزار قطعه خط D در هر سن و حداقل پانزده هزار قطعه خط D منوط به موافقت دفتر امور طيور و زنبورعسل مي باشد
1-4- كارخانه جوجه كشي : با عنايت به تكميل بودن ظرفيت هاي موجود كشور ، ايجاد واحدهاي جديد از اولويت هاي وزارت جهادكشاورزي نبوده و صرفاً در راستاي افزايش بهره وري مجوز ايجاد كارخانه جوجه كشي گوشتي براي مزارع مرغ مادر گوشتي كه حداقل داراي سه سن مي باشند متناسب با نياز و با رعايت حداقل ظرفيت مندرج در جدول پيوست ، با نظر دفتر امور طيور و تأييد معاونت امور توليدات دامي امكان پذير مي باشد .
1-5- پرورش مرغ مادر گوشتي : با عنايت به تكميل بودن ظرفيت هاي موجود كشور ، ايجاد واحدهاي جديد از اولويت هاي وزارت جهادكشاورزي نبوده و صرفاً در راستاي سياست توليد يكپارچه صدور مجوز مرغ مادر گوشتي براي شركت هاي زنجيره كه داراي مجوز فعاليت زنجيره مي باشند ، متناسب با توان توليد گوشت مرغ به منظور تأمين جوجه يكروزه مورد نياز داخل زنجيره و كاهش هزينه هاي توليد و افزايش بهره وري با رعايت حداقل و حداكثر ظرفيت مندرج در جداول پيوست و اخذ نظر دفتر امور طيور و تأييد معاونت امور توليدات دامي وزارت متبوع امكان پذير مي باشد .
1-6- پرورش شترمرغ : صدور پروانه براي تأسيس و بهره برداري واحدهاي پرورش شترمرغ مولد و شترمرغ گوشتي با توجه به شرايط اقليمي و تراكم واحدهاي پرورش طيور و رعايت آمايش واحدهاي پرورش طيور ، به جز جزاير جنوب كشور و استان هاي گيلان ، مازندران و گلستان (بجز نواحي شمالي و مناطق بياباني و نيمه خشك آق قلا ، كلاله ، علي آبادكتول، گنبد، مراوه تپه و گميشان) با رعايت حداقل و حداكثر ظرفيت بلامانع است .
تبصره 1: ظرفيتهاي بيش از سقف ظرفيت اعلام شده در جدول پيوست با بررسي و تائيد دفتر طيور امكان پذير مي باشد .
تبصره 2 : احداث واحد پرورش شترمرغ مولد در مناطق سردسير توصيه نمي گردد .
تبصره 3 : مجوزي تحت عنوان مجتمع شترمرغ صادر نمي گردد .
1-7- واحدهاي پرورش بوقلمون گوشتي : با عنايت به ظرفيت هاي موجود كشور ، ايجاد واحدهاي جديد از اولويت هاي وزارت جهادكشاورزي نبوده و صرفاً در راستاي آمايش واحدهاي مرغداري از محل ابطال پروانه هاي تأسيس و بهره برداري معتبر موجود طيور و ساير ماكيان ، پس از تصويب در كميسيون استان و با نظر و تائيد معاونت امور توليدات دامي وزارت متبوع منوط به شرايط ذيل امكان پذير مي باشد :
* صدور مجوز براي ايجاد واحدهاي بوقلمون گوشتي، تا حداكثر 25% ظرفيت پروانه هاي ابطالي امكان پذير مي باشد .
* صدور مجوز صرفاً براي فارغ التحصيلان رشته هاي مرتبط و افرادي كه بيش از 2 سال سابقه ي پرورش بوقلمون دارند ، امكان پذير است .
* رعايت حداقل و حداكثر ظرفيت مندرج در جدول پيوست
* تعهد رسمي مبني بر عدم درخواست زمين و تسهيلات از متقاضي
* اخذ تعهدي مبني بر پذيرش مسئوليت بازاريابي و تبعات حاصل از نوسانات قيمت محصول
تبصره 1: افزايش ظرفيت واحدهاي پرورش بوقلمون گوشتي داراي پروانه بهره برداري تا ظرفيت 5000 قطعه با انجام تجهيز و نوسازي (براساس تعريف واحد اتوماتيك ذكر شده در اين دستورالعمل) و تائيد معاونت بهبود توليدات دامي استان بلامانع است .
تبصره 2: صدور مجوز با ظرفيت بيش از 5000 قطعه با تائيد دفتر طيور صورت مي پذيرد .
1-8- واحدهاي پرورش بوقلمون مولد: صدور مجوز تأسيس و توسعه پرورش بوقلمون مولد در قالب زنجيره ي توليد امكان پذير است .
تبصره : محاسبه ظرفيت پرورش در واحدهاي پرورش بوقلمون مولد به ازاي هر مترمربع فضاي مفيد سالن بر اساس بخشنامه شماره 4201/94/900 مورخ 6/8/94 صورت گرفته و راهروهاي دسترسي در سالن توليد جزو فضاهاي پرورشي محسوب نمي گردند .
1-9- جوجه كشي بوقلمون :
– جوجه كشي مستقل : صدور پروانه براي تأسيس و بهره برداري از چنين واحدهايي با رعايت كامل قانون نظام جامع دامپروري كشور و مقررات موجود و رعايت حداقل 60 هزار عدد تخم بوقلمون در هر دوره با تأييد دفتر امور طيور و زنبورعسل صورت مي پذيرد .
– جوجه كشي وابسته : صدور پروانه براي تأسيس و بهره برداري از چنين واحدهايي با رعايت كامل قانون نظام جامع دامپروري كشور و مقررات موجود و رعايت سقف متناسب باظرفيت واحد مادر مربوطه در هر دوره و با تأييد دفتر امور طيور و زنبورعسل صورت مي پذيرد .
– بلدرچين ، كبك، قرقاول : صدور پروانه براي تأسيس و بهره برداري از چنين واحدهايي در قالب زنجيره و با رعايت كامل قانون نظام جامع دامپروري كشور و مقررات موجود و رعايت حداكثر ظرفيت (ذكرشده در جدول پيوست) مجاز مي باشد . ظرفيت بيش از سقف مجاز منوط به تأييد دفتر امور طيور و زنبورعسل مي باشد .
تبصره1: براي پرورش كبك رعايت بخشنامه شماره 334/94/900 مورخ 21/6/94 الزامي مي باشد .
تبصره 2: احداث كشتارگاه در مجتمع هاي پرورش كبك ، بلدرچين ، قرقاول ضروري نيست و متقاضيان مي توانند از كشتارگاههاي صنعتي كبك ، بلدرچين ، قرقاول مستقل و يا از كشتارگاههاي صنعتي طيور داراي امكانات و تجهيزات كشتار پرندگان فوق استفاده نمايند . ضمناً اين امر نافي پذيرش درخواست متقاضيان احداث كشتارگاه در داخل مجتمع نمي باشد .
1-11- اردك و غاز : صدور پروانه براي تأسيس و بهره برداري از واحدهاي پرورش اردك و غاز (گوشتي و مولد) با رعايت كامل قانون نظام جامع دامپروري كشور و مقررات موجود و رعايت حداقل و حداكثر ظرفيت با بررسي و تأييد دفتر طيور مجاز مي باشد .
1-12- نيمچه مرغ بومي و مرغ مادر بومي (تكثيري) : با عنايت به اينكه توسعه در اين بخش از طريق تغيير وضعيت پرورش از ساير فعاليت هاي طيور مدنظر مي باشد لذا احداث واحدهاي جديد از اولويت هاي وزارت جهادكشاورزي نبوده و تا اطلاع ثانوي صدور هرگونه مجوز (موافقت اصولي، پروانه تأسيس، مجوز توسعه، پروانه بهره برداري و …) مجاز نمي باشد .
1-13- پرندگان زينتي : صدور پروانه براي تأسيس و بهره برداري از چنين واحدهايي بر اساس دستورالعمل شماره 1416/92/900 مورخ 26/3/92 مجاز مي باشد .
تبصره : صدور مجوز پرورش پرندگان زينتي كوچك جثه (كمتر از 500 قطعه) در داخل محدوده شهرها بر اساس دستورالعمل هاي صادره امكان پذير خواهد بود .
1-14- باغ پرندگان و نمايشگاه پرندگان زينتي: صدور مجوز براي تأسيس و بهره برداري از چنين واحدهايي منوط به ارايه طرح و تأييد دفتر امور طيور و زنبورعسل خواهد بود .
1-15- ساير پرندگان : با عنايت به شرايط محيطي و زيرساخت هاي موجود كشور در خصوص ساير پرندگاني كه در اين دستورالعمل ذكر نگرديده يا هرگونه تقاضاي خارج از شرايط فوق بر اساس درخواست معاونت بهبود توليدات دامي سازمان جهادكشاورزي استان منوط به تاييد دفتر امور طيور و زنبورعسل قابل بررسي مي باشد .
1-16- واگذاري زمين و اعطاي تسهيلات براي فعاليتهاي طيور و ساير ماكيان در اولويت هاي اين معاونت نمي باشد .
2- تغييركاربري (تغيير شاخص ، تغيير نوع فعاليت و تغيير وضعيت پرورش) :
1-2- تغييركاربري واحدهاي داراي پروانه بهره برداري و تأسيس دامداري موجود به واحدهاي پرورش طيور صنعتي ، طيور بومي و ساير ماكيان مجاز نمي باشد .
2-2- در موارد ذيل تغييركاربري براي واحدهاي داراي پروانه بهره برداري و تأسيس منوط به تجهيز و نوسازي و بهينه سازي واحد (براساس تعريف واحد اتوماتيك ذكرشده در اين دستورالعمل) و رعايت حداقل و حداكثر ظرفيت فقط براي يكبار، بر اساس ضوابط و مقررات موجود و با رعايت مسائل بهداشتي به منظور استفاده بهينه از ظرفيت هاي ايجادشده و تعادل در بخش هاي مختلف صنعت طيور و آمايش واحدهاي مرغداري بلامانع مي باشد.
– تغييركاربري واحدهاي داراي پروانه بهره برداري و تأسيس مرغ اجداد و مادر (گوشتي و تخمگذار) به ساير فعاليت هاي طيور با نظر و پس از تائيد دفتر امور طيور
-تغييركاربري واحدهاي مرغ تخمگذار به پرورش پولت
– تغييركاربري پروانه هاي شترمرغ توأم (مولد به همراه گله پرواري) صرفاً به شترمرغ مولد و يا پرواري
– تغييركاربري پروانه بهره برداري و تأسيس ( داراي بيش از 60% فيزيكي) معتبر كليه واحدهاي طيور به واحدهاي ماكيان و طيور بومي
تبصره1: در راستاي آمايش واحدهاي مرغداري و با توجه به اينكه گله هاي مولد طيور و ماكيان صنعتي (اجداد و مادر) در استانهاي گيلان،مازندران، گلستان و قزوين متمركز گرديده اند لذا تغييركاربري واحدهاي طيور به ماكيان پرورشي و طيور بومي در اين استانها مجاز نمي باشد .
تبصره2: رعايت حداقل ظرفيت تغييركاربري براي بوقلمون گوشتي 5000 قطعه و تغييركاربري بيش از 5000 قطعه با تائيد دفتر طيور ميسر است .
تبصره3: تغييركاربري به منظور ايجاد بوقلمون مادر در قالب تكميل زنجيره توليد گوشت بوقلمون
-تغييركاربري واحدهاي مرغ تخمگذار، پولت و پرورش بوقلمون به واحد نيمچه گوشتي با نظر و تائيد دفتر امور طيور
2-3- تغييركاربري واحدهاي داراي پروانه بهره برداري و تأسيس در كليه واحدهاي طيور و ساير ماكيان به يكديگر به غير از موارد مندرج در بند فوق مجاز نمي باشد .
2-4- تغيير فعاليت كليه واحدهاي طيور براي يك دوره پرورش مجاز نمي باشد .
3-تجهيز ، نوسازي و بهينه سازي واحدهاي موجود :
به منظور افزايش راندمان و بهره وري ، تجهيز و نوسازي و بهينه سازي واحدهاي فرسوده با استفاده از فن آوري هاي نوين از اولويت برخوردار مي باشد .
-اعطاي تسهيلات به منظور بهينه سازي تأسيسات و تجهيزات واحدهاي موجود در راستاي افزايش بهره وري و در صورت دارابودن ضوابط و مقررات فني و بهداشتي موجود به واحدهاي احداثي قبل از سال 1390 مجاز است.
– افزايش ظرفيت ناشي از تجهيز و نوسازي واحدهاي پرورش نيمچه گوشتي به سيستم اتوماتيك به 15 قطعه در هر مترمربع (حداكثر 37 كيلوگرم وزن زنده در هر مترمربع) و براي مرغ مادر گوشتي از 5/5 قطعه به 6 قطعه مولد در هرمترمربع با نظر دفتر امور طيور و زنبورعسل بلامانع است .
-در خصوص نوسازي و تجهيز مزارع مرغ تخمگذار و پولت بخشنامه شماره 4371/91 مورخ 7/9/91 كماكان لازم الاجرا مي باشد . اين بخشنامه مشمول مزارع مادر تخمگذار و اجداد تخمگذار نمي شود . در صورتي كه مزارع مرغ مادر تخمگذار و اجداد تخمگذار نياز به نوسازي يا انتقال مكان داشته باشند ظرفيت پروانه اي آنها افزايش نمي يابد .
تجهيز و نوسازي و افزايش ظرفيت ناشي از آن براي واحدهاي تخمگذار منوط به شرايط ذيل مي باشد:
– اخذ استعلام آب
– بكارگيري تجهيزات نوين دانخوري، آبخوري، انتقال دان و اتوماسيون تهويه
– بررسي و تأييد معاونت بهبود توليدات دامي استان
– اصلاح ظرفيت پروانه بهره برداري واحدهاي مشمول بند فوق پس از تجهيز و نوسازي به شرح ذيل مجاز مي باشد :
* واحدهاي كمتر از 30هزار قطعه حداكثر تا 100% ظرفيت مندرج در پروانه بهره برداري موجود
* واحدهاي 100-50 هزار قطعه حداكثر تا 60% ظرفيت مندرج در پروانه بهره برداري موجود
* واحدهاي 200-100 هزار قطعه حداكثر تا 40% ظرفيت مندرج در پروانه بهره برداري موجود
* واحدهاي بالاتر از 200 هزار قطعه با نظر و تائيد دفتر امور طيور تا سقف 30% ظرفيت مندرج در پروانه بهره برداري موجود
